Kino skandynawskie – początki – filmy dostępne na Netflix

 

Początki kinematografii skandynawskiej sięgają roku 1896, kiedy odbyły się pierwsze pokazy. Ta wiekopomna chwila nastąpiła 6 kwietnia 1896 roku w stolicy Norwegii – Christianie (obecnie Oslo) niemieccy wynalazcy – bracia Ernst i Max Skladanowsky – urządzili pokaz, krótkich, kilkudziesięciu sekundowych filmików, za pomocą swego Bioscopu. Później, w różnych miejscach odbywały się pokazy innych wynalazków służących do pokazywania filmów. W tym aparat braci Lumière.

Kino skandynawskie – jedna wielka rodzina

Z reguły, mówiąc o kinematografii tamtego rejonu określa się ją właśnie mianem kina skandynawskiego. Rzadko rozdzielając, na poszczególne kraje, które były reprezentowane, czyli Szwecję, Danię, Norwegię czy Finlandię.

Dlaczego zastosowano takie podejście. Prawdopodobnie dlatego, że są one mocno ze sobą powiązanie, geograficznie, językowo i kulturowo. Tematyka filmów blisko związana z źródłami ludowymi. Drugim charakterystycznym wątkiem jest oparcie wielu filmów na literaturze. Te tematy najbardziej podobały się rodzimej publiczności. I tego na początku trzymały się wszystkie wytwórnie. Gdy filmowcy zaczynali odchodzić w inne rejony tematyczne, lub gdy chcieli stworzyć bardziej uniwersalne filmy, które mogłyby docierać do innych rejonów Europy czy Świata,  przestawały wzbudzać zainteresowanie rodzimej publiczności. Producenci szukali innych rynków zbytu, ponieważ robienie filmów tylko dla lokalnego odbiorcy, było na skraju opłacalności.

 

Twórcy skandynawscy – a historia kina

Pomimo, że filmy skandynawskie były dość hermetyczne tematycznie, to i tak część produkcji i twórców przeszła do historii światowej kinematografii. Twórcy zaczęli kręcić swoje filmy w innych rejonach świata, a niektóre filmy, sposób ich realizacji, rozwiązania narracyjne, techniczne, stawały się wzorem do naśladowania.

Na pierwszy plan wysuwają się tutaj filmy szwedzkie i duńskie. To one właśnie odgrywały – w pewnych okresach – istotną rolę w historii kina. Najbardziej znanymi twórcami, którzy przeszli do historii są Victor Sjöström, Mauritz Stiller, Alf Sjöberg, Carl Th. Dreyer, Ingmar Bergman. Do historii przeszły również aktorki, którym udało się wyjść poza ramy lokalnej kinematografii i zrobiły światową karierę: Asta Nielsen, Greta Garbo, Ingrid Bergman czy Liv Ullmann.

Najstarsze firmy producenckie, które przetrwały do dziś

Taka ciekawostka dwie firmy producenckie, jedna z Danii, druga ze Szwecji funkcjonują do dziś: Nordisk Films Kompagni (założona w roku 1906) i Svensk Filmindustri (założona oficjalnie 27 grudnia 1919 roku, jednak jej powstanie można datować na rok 1907 – kiedy to założono Svenska Bio, która weszła w skład Svensk Filmindustri).

 

Kinematografia skandynawska – filmy nieme dostępne na Netflix

Kiedyś przeglądając platformę Netflix, wypatrzyłam wiele tytułów z tamtego rejonu. W tym filmy nieme. Oto małe zestawienie. Kolejność według roku realizacji. Jak wiadomo na platformach wyszukiwarki działają dość specyficznie, może więc może się okazać, że jest więcej filmów niż te, które znalazłam. Ale te miały wpływ na rozwój kinematografii nie tylko skandynawskiej.

Lata 1896-1930 – filmy nieme

  1. Ingeborg Holm (1913), reż. Victor Sjöström (Szwecja). Scenariusz powstał na podstawie sztuki Nilsa Krooka
  2. Terje Vigen (1917), reż. Victor Sjöström (Szwecja). Scenariusz wg poematu Henrika Ibsena
  3. Banici (1918), reż. Victor Sjöström (Szwecja). Scenariusz wg sztuki Jóhanna Sigurjónssona
  4. Skarb rodu Arne (1919), reż. Mauritz Stiller (Szwecja). Scenariusz powstał wg opowiadania Selmy Lagerlöf (inny tytuł filmu to – Skarb pana Arne)
  5. Erotikon (1920), reż. Mauritz Stiller (Szwecja). Scenariusz powstał wg sztuki Ferenca Herczega „A kék roka” / „Niebieski lis”
  6. Wdowa po pastorze (1920), reż. Carl Th. Dreyer (Szwecja). Scenariusz wg noweli Kristofera Jansona „Prestekonen”

Lata 1930 – 1950  – od pierwszych filmów dźwiękowych, do pierwszych lat po wojnie

  1. Rządy Karla Fredrika (1934), reż. Gustaf Edgren (Szwecja)
  2. Pensjonat Paradiset (1937), reż Weyler Hildebrand (Szwecja) – (inny tytuł filmu to „Pensjonat „Raj”)
  3. Wszystko dla kariery (1938), reż. Schamyl Bauman (Szwecja). Scenariusz wg noweli Börje Larssona. – (inny tytuł filmu to „Kariera”)
  4. Płonąca żagiew (1942), reż. Åke Dahlquist (Szwecja). Scenariusz wg powieści Vilhelma Moberga
  5. Obcy port (1948), reż. Erik „Hampe” Faustman (Szwecja). Scenariusz wg sztuki Josefa Kjellgrena „Okänd Svensk soldat” (inny tytuł filmu to „W obcym porcie”)
  6. Tylko matka (1949), reż. Alf Sjöberg (Szwecja). Scenariusz wg powieści Ivara Lo-Johanssona „Ry-Rya”.
Podziel się:

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

1 × cztery =